|
Spelen met honden kan veel doelen dienen:
-
spel kan een bron van plezier zijn voor u en uw hond
spel is een "uitlaatklep" voor (u en) de hond;
opgebouwde spanningen worden afgereageerd -
spel voorkomt verveling en daaruit voortkomend
probleemgedrag -
spel verstevigt de band tussen baas en hond
-
spel kan een manier zijn om door het stellen van
bepaalde regels aan uw hond te bevestigen dat u de baas
bent over hem -
door middel van spel kan worden voorzien in de behoefte
aan lichaamsbeweging van (u en) de hond en in de
behoefte om te jagen en te knagen -
als uw hond eenmaal enthousiast is voor bepaalde
spelletjes dan kunt u dit spel gebruiken om de hond te
stimuleren tot en te belonen voor gehoorzaamheid
wanneer uw hond onzeker of angstig is in bepaalde
situaties, dan kunt u hem deze onzekerheid laten
overwinnen door in deze situaties gebruik te maken van
spel (de hond moet dan wel echt gek zijn op het
spelletje en de onzekerheid kan alleen stapje voor
stapje overwonnen worden) -
wanneer u vaak spelletjes speelt met uw hond tijdens het
wandelen dan helpt dit om de aandacht van uw hond op u
gericht te houden
De allerbelangrijkste spelregel is dat het initiatief om
te gaan spelen én het initiatief om het spel te
beëindigen van u komt en niet van de hond. Immers: u als
leider bepaalt wat er wanneer gebeurt.
Spelletjes voor baas en hond
Er zijn verschillende soorten spel die u met honden kunt
spelen. De meeste honden hebben afhankelijk van hun ras
en temperament specifieke voorkeur voor een bepaald
soort spel.
"Jachtspelletjes"
Hieronder vallen alle soorten spel waarin de hond een "prooi"
(balletje, piepbeest enzovoort) achtervolgt, vangt,
zoekt en/of apporteert. Wanneer uw hond (nog) niet gek
is op
 een balletje of iets dergelijks maar u zou hem dit
graag leren, dan wil het nog al eens helpen wanneer u
een tijd lang uw hond uitdaagt met een balletje zonder
het hem te geven. Laat hem telkens zien dat u een
balletje hebt, gooi het omhoog en vang het weer op,
beweeg het voor de hond heen en weer en jut de hond op
door heel opgewonden te doen over het balletje. Telkens
als de hond enige belangstelling toont, prijst u hem
maar u geeft hem het balletje niet! Blijf hem er mee
uitdagen; laat hem merken dat u het balletje leuk en
spannend vindt en dat "het lekker toch van ú is". Pas
als de hond iedere keer opgewonden reageert wanneer u
het balletje pakt en niets anders lijkt te willen dan
het balletje te pakken krijgen, dan gooit u het een keer
een klein stukje voor hem weg. Gaat de hond er achteraan
maak er dan meteen een groot feest van, rent de hond
niet achter het balletje aan dan doet u dat zelf (pak
het weer op waarbij u de hond weer uitdaagt dat het
balletje weer "lekker van ú is"). Beëindig het spel al
heel snel en berg het balletje weer op, ver voordat de
hond er genoeg van krijgt. Bij honden die balletjes
helemaal niet interessant vinden kan het best een paar
weken duren voordat de hond (letterlijk) toehapt, maar
de aanhouder wint!
Wanneer u de hond wilt leren om echt te apporteren (dus
dat hij het balletje niet alleen achterna gaat maar het
ook komt terug brengen aan u), lok de hond dan met zijn
speeltje bij u zodra hij het te pakken heeft. Doe heel
opgewonden zodat het leuk is om naar u toe te komen.
Komt de hond inderdaad naar u toe met het speeltje prijs
hem dan uitbundig en pak vooral niet het speeltje af!
Als u, in de aanleerfase van het apporteren, het
speeltje afpakt zodra de hond bij u is dan leert u de
hond dat hij maar beter bij u uit de buurt kan blijven!
Pas als de hond iedere keer direct naar u terugkeert met
het speeltje en u hem het commando LOS heeft geleerd,
kunt u de hond het speeltje afpakken (met behulp van het
commando LOS).
U kunt pas (desgewenst) beginnen om de hond te leren dat
hij op uw commando moet wachten voordat hij achter de
bal aan mag, wanneer de hond het spel echt heel erg leuk
vindt. Begint u te vroeg, dan verliest de hond zijn
interesse in het spel. Bovendien moet de hond inmiddels
een commando hebben geleerd dat u heeft gekoppeld aan "achter
de bal aanrennen" en/of "de bal ophalen en terugbrengen"
(bijvoorbeeld APPORT). Als u zover bent, kunt u gebruik
maken van een kort stukje band of touw dat u onder de
halsband van de hond doorhaalt. Houd de hond vast aan
het stukje touw of band en gooi het balletje weg (de
hond mag gewoon staan; want als u nu ZIT zegt en de hond
komt in zijn opwinding overeind dan heeft u een probleem!).
U geeft niet het commando dat u anders altijd wel geeft
wanneer de hond de bal mag halen (u zegt dus géén APPORT).
Houd de hond net zolang tegen totdat hij rustig wordt!
Prijs de hond (door te clicken, zie voor uitleg
desgewenst clickertraining), en geef hem het commando
dat betekent dat hij er nu achteraan mag (APPORT) en
laat direct één uiteinde van het touw of band los zodat
de hond de vrijheid krijgt. Pas als de hond telkens
geduldig wacht tot u hem na het APPORT-commando geeft,
dan kunt u dezelfde oefening gaan doen waarbij de hond
moet blijven zitten of liggen tijdens het wachten. U
kunt aan dit gedrag (wachten op het APPORT-commando) nu
ook een nieuw commando koppelen (bijvoorbeeld WACHT).
Als de hond de oefening goed beheerst kunt u natuurlijk
de hulp van het touwtje/bandje achterwege laten. Wissel
het moeten wachten af met het gooien van het balletje
waarbij u direct APPORT roept, zodat de hond veel
plezier houdt in het spel.
Wanneer uw hond het WACHT-commando eenmaal perfect
beheerst, kunt u gaan oefenen om de hond met behulp van
dit commando te laten stoppen terwijl hij in volle vaart
achter een balletje aanrent! Deze oefening kan u goed
van pas komen als de hond ooit achter iets aan wil jagen
dat niet voor hem bestemd is en/of wanneer dit een
gevaarlijke situatie oplevert. Bijvoorbeeld als uw hond
achter een haas aan wil rennen, of achter een fietser...
Deze oefening kunt u het beste doen wanneer u met twee
mensen bent. Gebruik twee speeltjes, eentje die
duidelijk favoriet is bij de hond en een ander speeltje
dat hij wat minder geweldig vindt. Ga circa 10 meter uit
elkaar staan.
U gooit een paar keer het minder favoriete
speeltje in de richting van uw "helper" en laat
afwisselend de hond wachten en direct apporteren. Dan
gooit u het (minder favoriete) speeltje vlak naast of in
de handen van uw helper, u laat de hond er een paar
passen achteraan gaan en dan roept u WACHT! Intussen
moet uw helper er voor zorgen dat hij of zij het
speeltje te pakken heeft zodat de hond in geen geval
succes kan hebben wanneer hij niet luistert naar uw
WACHT-commando. Houdt de hond zijn tempo in en/of keert
hij terug naar u wees dan heel uitbundig vrolijk en
opgewonden en beloon de hond direct door zijn meest
favoriete speeltje in de andere richting weg te gooien
(met het commando VRIJ of APPORT erbij). Laat de hond
zijn favoriete speeltje halen en prijs hem de hemel in.
Herhaal de oefening af en toe, maar wissel het af met
“gewoon” laten apporteren, omdat de hond anders
aarzelend zal worden en dus steeds trager en met minder
plezier zal apporteren. Op deze manier leert u de hond
dat als hij een "achtervolging" staakt door naar u terug
te keren op uw WACHT-commando, hij beloond wordt met
zijn meest favoriete spelletje / speeltje. Zoals bij
alle oefeningen geldt: wees geduldig, vraag niet in één
keer te veel van uw hond maar bouw de moeilijkheidsgraad
van de oefeningen langzaam op. En vooral: verlies niet
uw geduld wanneer het (nog) niet goed gaat maar prijs de
hond uitbundig voor ieder stapje op de goede weg!
Tenslotte een waarschuwing: het spelen met stokken kan
heel gevaarlijk zijn. Het gebeurt helaas regelmatig dat
een scherpe punt van een stok zich tijdens spel in de
keel van de hond boort, met alle ernstige gevolgen
vandien. Ook splinters van stokken kunnen de bek, de
keel en de slokdarm beschadigen!
"Vecht- en krachtspelletjes"
Bij dit soort spel kunt u denken aan "touwtrekken" met
de hond en aan stoeien zonder speeltje. Heel belangrijk
bij dit soort spelletjes is dat u ten alle tijde de
controle houdt over de hond en het spel. Honden
onderling doen dit soort spelletjes als een vorm van
krachtmeting: wie is de sterkste en dus hoger in rang.
Leer uw hond dat hij ook tijdens stoeispelletjes respect
moet tonen voor u, dat wil zeggen dat hij absoluut niet
zijn tanden zo mag gebruiken dat hij u zeer doet en dat
hij zijn poten niet zo mag gebruiken dat hij u omver
springt! De meest effectieve manier om hem dit te leren
is de volgende. Zodra uw hond tijdens spel te hard bijt
of u omver springt, roept u heel hard AU!! en u draait
zich direct om en stopt met spelen. Wees overduidelijk
beledigd (maar niet echt kwaad). Na één of twee minuten
nodigt u de hond weer uit om verder te spelen. Als dit
niet voldoende indruk op hem maakt, dan draait u zich
niet alleen om maar loopt u ook de kamer uit (en laat de
hond achter). Na circa 1 minuut hervat u op uw
initiatief het spelletje. Blijf consequent AU! roepen en
stop (even) demonstratief met spelen zodra hij weer te
hard bijt (ook bij een beetje te hard). Wanneer u dit
consequent toepast zal uw hond al snel leren dat de
directe gevolgen van bijten en/of springen voor hem niet
leuk zijn, en dus leert hij dit gedrag al snel af!
Honden met een dominant karakter kunt u beter niet
uitnodigen tot een kracht- of vechtspelletje, tenzij u
heel zeker bent van uw zaak.
"Zoekspelletjes"
Veel honden vinden het prachtig om te speuren. U kunt
een favoriet speeltje of u zelf of een huisgenoot
verstoppen. Maak de oefening in het begin weer
gemakkelijk en geleidelijk aan moeilijker.
Het is ook mogelijk om uw hond te leren verschillende
voorwerpen bij hun naam te kennen en op uw commando het
juiste voorwerp te zoeken. Hiertoe moet de hond eerst
kunnen apporteren (tenzij u het voldoende vindt dat de
hond het juiste voorwerp alleen “aanwijst” en hij het
dus niet hoeft te brengen). Begin met één voorwerp
waarvan u denkt dat de hond er wel interesse voor heeft,
bijvoorbeeld een krant, een bal, een piepbeestje.
Houdt
het voorwerp eerst in uw hand en click en beloon voor
iedere keer dat de hond het voorwerp aanraakt met zijn
neus en/of het vastpakt. Leg het voorwerp dan op de
grond, eerst vlakbij en later steeds verder weg, en
click en beloon weer voor aanraken / vastpakken. Als de
hond zover is dat hij dit gedrag iedere keer herhaalt,
geef het gedrag dan een naam / commando (bijvoorbeeld
ZOEK DE KRANT). Nu beloont u het aanraken / vastpakken
van het voorwerp alleen nog maar iedere keer dat de hond
het doet nadat u het commando gegeven heeft. Als dit
goed gaat begint u met een tweede voorwerp (houd het
eerste voorwerp weg). Als de hond ook met dit nieuwe
voorwerp het gedrag en het bijbehorende commando goed
beheerst, pakt u beide voorwerpen. Als u bijvoorbeeld
getraind heeft met een bal en een piepbeest, dan zegt u
bijvoorbeeld ZOEK DE BAL. Pakt de hond nu het goede
voorwerp dan clickt u en beloont u hem natuurlijk
uitbundig. Pakt de hond het andere voorwerp (in dit
geval het piepbeest), dan negeert u dat gedrag en u
moedigt de hond aan om alsnog het goede voorwerp te
pakken. Naarmate u vaker oefent zal uw hond steeds vaker
zonder fouten te maken het gevraagde voorwerp halen of
aanwijzen. Het aantal voorwerpen dat u de hond bij naam
leert kennen is natuurlijk onbeperkt en alleen
afhankelijk van uw geduld en de tijd die u in de
training wilt steken. U zult beslist indruk maken
wanneer u aan vrienden demonstreert hoe uw hond uit een
hele stapel voorwerpen precies de juiste kan aanwijzen
of ophalen!
"Kunstjes"
Over het aanleren van kunstjes wordt heel verschillend
gedacht. Sommige mensen vinden het maar onzin, anderen
kunnen er geen genoeg van krijgen. Onze mening is, dat
het aanleren van kunstjes aan een hond leuk en nuttig
is, zolang zowel de baas als de hond er plezier aan
beleven. Vindt één van beide het niet leuk dan moet u
het vooral niet doen! Overigens: als u het goed doet dan
zal het aan de hond niet liggen. Wanneer u gebruik maakt
van de clicker en een voor uw hond motiverende beloning,
dan vindt iedere hond kunstjes leren leuk.
Bij het aanleren van kunstjes moet u, net als bij het
leren aanwijzen van voorwerpen zoals hierboven
omschreven, altijd aan het eind beginnen en/of de
oefening onderverdelen in kleine (haalbare) stapjes. Bij
het aanleren van bijvoorbeeld ZOEK DE KRANT begon u met
clicken+belonen voor het aanraken van de krant in uw
hand, daarna voor het aanraken/vastpakken van de krant
vlak voor u op de grond, dan iets verder weg en
tenslotte voor het aanwijzen of vastpakken van de krant
tussen andere voorwerpen.
Voorbeelden van kunstjes zijn:
"Doodliggen"
Laat uw hond liggen. Houd iets lekkers in uw (gesloten)
hand en houd uw hand voor de neus van de hond zodat hij
het lekkers ruikt. Beweeg nu heel langzaam uw hand
richting de nek / de rug van de hond. Click en beloon
zodra de hond een heel klein stukje "omrolt" in een
poging om met zijn snuit uw hand te volgen. Gaat dit
telkens goed laat hem dan steeds verder "omrollen" door
zijn neus achter uw hand aan te laten volgen. Krijgt u
de hond tenslotte op deze manier helemaal "plat" dan
koppelt u een commando aan het gedrag en bouwt u
langzaam de hulp met uw hand en het lekkers weer af.
"Zwaaien"
Laat de hond voor u zitten en laat duidelijk zien dat u
de clicker en iets lekkers heeft. Wacht totdat de hond
(toevallig, in zijn ongeduld) één voorpootje ietsje
optilt. Precies op het moment van de beweging clickt en
beloont u. Herhaal dit totdat de hond heeft begrepen dat
het optillen van het pootje het gewenste gedrag is. Werk
nu toe naar het steeds hoger optillen van het pootje
(door niet meer te clicken voor een klein stukje
optillen maar alleen voor iets hoger en daarna nóg hoger
optillen van het pootje). Tenslotte clickt en beloont u
voor het twee- of driemaal achterelkaar hoog optillen
van één pootje. Nu koppelt u een commando aan het gedrag
(bijvoorbeeld ZEG ‘S DAG).
"HATSJOE!"
Leer de hond om een zakdoek voor u op te halen op de
manier zoals omschreven bij zoekspelletjes. In plaats
van het commando ZOEK DE ZAKDOEK gebruikt u het commando
"HATSJOE!" (u doet alsof u niest). Uw gasten zullen
versteld staan over "de behulpzaamheid" van uw hond!
Spelletjes voor de hond alleen
Het is verstandig om speeltjes waarmee u samen met de
hond speelt en speeltjes waarmee de hond zich alleen kan
en mag vermaken (ten dele) gescheiden te houden. Zo
blijven de speeltjes die u in uw bezit houdt en alleen
tevoorschijn haalt als u ermee met de hond gaat spelen
extra spannend. Bovendien kunt u dan ook de wat meer
kwetsbare speeltjes gebruiken, die stuk zouden gaan en
gevaar op zouden kunnen leveren voor de hond wanneer hij
er zonder uw toezicht op zou kauwen (bijvoorbeeld
allerlei kunststof piepbeestjes).
Wanneer u een dominante / bezitterige hond heeft dan is
het verstandig om altijd alle speeltjes op te ruimen,
buiten het bereik van de hond. Hij mag alleen met een
speeltje spelen als u hem dat speeltje even "uitleent".
Zo legt u er de nadruk op dat het úw speeltjes zijn en
niet de zijne! Wil de hond het speeltje niet meer aan u
afgeven en verdedigt hij het met agressie, neem de
uitdaging dan niet aan! Wacht gewoon totdat de hond zijn
interesse in het speeltje verloren heeft en berg het
daarna weer op. Eventueel kunt u een list toepassen
waardoor hij het speeltje zelf los zal laten,
bijvoorbeeld aan de voordeur aanbellen, of rammelen met
zijn voerbak in een andere ruimte. Natuurlijk lost u zo
het eigenlijke probleem niet op. Vraag voor het oplossen
van het probleem om een deskundig advies voordat u dingen uitprobeert, want bezitterige agressie wordt bij
onjuist handelen vaak van kwaad tot erger!
Geschikte speeltjes voor de hond alleen zijn
bijvoorbeeld (veilige) kauwbotten, speeltjes van zeer
sterk rubber zoals de KONG. De KONG is een rubber
speeltje in de vorm van een bijenkorf. Door zijn vorm
stuitert hij allerlei onverwachte kanten op, anders dan
een bal. Het speeltje is hol van binnen; dit geeft u de
mogelijkheid om de binnenkant te vullen met lekkers. Als
u dit zo doet dat de vulling er slechts met moeite uit
kan worden gepeuzeld, dan kan uw hond zich een hele tijd
met de KONG vermaken, bijvoorbeeld als hij alleen thuis
moet blijven. De KONG is door zijn onverwachte
stuiterbewegingen ook heel geschikt voor
buitenspelletjes samen met u.
Ook een flostouw is een speeltje dat over 't algemeen
veilig genoeg is voor een hond alleen en zich daarnaast
leent voor spel samen met u (touwtrekken). Geef uw hond
bij voorkeur geen speeltjes die exact lijken op uw eigen
spullen, dus geen oude pantoffel als u wilt dat hij uw
nieuwe pantoffels met rust laat!
Ook heel geschikt voor de hond om zich in zijn eentje te
vermaken is de ACTIVITY BALL. Deze sterke plastic bal
heeft een gaatje waardoor u brokjes in de bal kunt
stoppen. De hond leert al snel dat er af en toe een
brokje uit de bal valt wanneer hij actief met de bal
bezig is. Ook honden die normaal gesproken geen
belangstelling hebben voor een bal vinden de Activity
Ball vaak geweldig!
|
