|
Wat is een psychiatrische hulphond?
Een psychiatrische hulphond is een geregistreerde
hulphond die wordt ingezet bij patiënten die zonder deze
honden niet zelfstandig in de maatschappij kunnen
functioneren. Deze honden verlenen hulp bij onder
anderen een paniekaanval, dissociatie en dreigend gevaar
voor de baas of bazin.
De hond is gericht op één persoon, die hij nauwlettend
in de gaten houdt.
Wat leert een blindengeleidehond?
De basis is altijd socialiteit, gewenning aan verkeer,
werken in allerlei verschillende situaties en natuurlijk
gehoorzaamheid. Ook de basiscommando's 'hier komen',
'zit', 'liggen', 'apport' en 'netjes meelopen'.
Een blindengeleidehond leert bijvoorbeeld obstakels te
ontwijken en te zoeken naar bijvoorbeeld een deur, bank,
brievenbus, zebra of kassa. Ze leren ook om te gaan met
openbaar vervoer en aan te geven dat er telefooncellen,
kaartautomaten, trappen, draaideuren, stoplichten en
dergelijke in de buurt zijn.
 Wat leert een psychiatrische hulphond?
De basis is altijd socialiteit, gewenning aan verkeer,
werken in allerlei verschillende situaties en natuurlijk
gehoorzaamheid. Ook de basiscommando's 'hier komen',
'zit', 'liggen', 'apport' en 'netjes meelopen'.
In het geval van Hilde en Basco voelt Basco aan wanneer
Hilde in paniek raakt, begint te dissociëren, een
nachtmerrie heeft, angstig wordt, en zo verder. Hij
heeft geleerd bij een paniekaanval contact te maken met
Hilde, met de neus tegen haar hand, en kan hij eventueel
medicijnen voor haar apporteren. In een drukke omgeving
weet hij haar te leiden naar een rustige plek,
bijvoorbeeld in een hoek van twee muren om de
mensenmassa te ontlopen, waar hij ook contact zoekt en
haar beschermt.
Hilde: "Ik heb ooit van een vrouw gehoord, na een aanval:
'Wat doet hij dat leuk. Als er mensen op je af komen
tijdens je aanval, gaat je hond niet grommen, blaffen of
iets, maar maakt zich groot en gaat beschermend voor je
staan.'"
Basco heeft ook geleerd het licht aan en uit te doen. In
Hildes huis zijn de lichtknoppen op zo'n hoogte
geplaatst dat Basco erbij kan. Bij een nachtmerrie weet
hij het knopje te vinden. Hierna probeert hij haar
wakker te maken vanaf de grond. Zodra dit niet lukt,
springt hij op bed en gaat op haar liggen. Een
plotseling gewicht van 35 kilo bovenop je houdt je niet
in slaap. Ook kan je niet om je heen slaan en zul je
hiervan wakker worden. Zodra Hilde wakker is, maakt
Basco contact en hij haalt haar terug naar het hier en
nu; 's nachts, in het veilige huis, in bed. Zodra ze
zegt: "Het is weer goed.", doet Basco het licht weer uit
en slapen ze weer verder.
Een dissociatie komt voor op verschillende manieren. Ik
heb Hilde gevraagd zo duidelijk mogelijk te vertellen
wat hij dan doet voor haar en ze vertelde dat, in het
algemeen, hij contact zoekt door te likken of porren
tegen de armen en eventueel haar gezicht. Mocht Hilde
echt heel ver heen zijn, dan bijt hij zachtjes in haar
arm. Dan komt ze weer bij. Als het donker is en ze
begint de dissociëren, dan doet hij het licht eerst aan.
Heeft Hilde iets laten vallen of wil ze iets oprapen van
de grond, dan kan Basco het oppakken met het simpele
commando, "Basco, geef." Zo kan hij helpen met deurtjes
en laatjes open trekken en dicht te duwen, apporteren
van de telefoon, portemonnee of medicijnen.
|
--------------------------------------- |
Wie is Hilde?
Hilde van der Burg, geboren 21 juni 1984 te Kampen.
Hilde verhuist op zesjarige leeftijd naar Rwanda, waar
toen een burgeroorlog uitbrak. Ze is geconfronteerd met
te veel voor zo'n jong kind. Na zes maanden verhuist het
gezin terug naar Nederland, zes en een half jaar eerder
dan gepland.
Deze impact, samen met een whiplash door een botsing met
een auto en veel en snel verhuizen in korte tijd, heeft
voor vele psychische problemen gezorgd. Hilde heeft op
tweeëntwintigjarige leeftijd hulp gezocht, en gekregen.
Na een deeltijdbehandeling is ze vijf jaar opgenomen
geweest, waarvan twee op de gesloten afdeling, waar
behalve het slikken van medicijnen en het proberen
rustig te blijven niet heel veel meer is gebeurd. Wel is
er gezocht naar een behandelafdeling en deze is gevonden
in Ermelo. Hier heeft Hilde nog een aantal jaren gezeten
voordat ze uit opname weer op zichzelf ging wonen. Ze
volgt nu nog een ambulant programma. Hilde: "Mijn
ambitie is het opzetten van een stichting om erkenning
verder te bevorderen. Ook zou ik willen dat er een
trainingscentrum komt."
Diagnose
Hilde heeft een waslijst aan diagnoses. Hieronder vallen
bijvoorbeeld CPTSS (complex posttraumatisch
stressstoornis) en ze wacht op uitslagen van een AD(H)D
en autismetest. Daarbij heeft ze een
stofwisselingsziekte, waardoor ze onder anderen last
krijgt van haar gewrichten.
Hilde heeft zich altijd sterk opgesteld en wist
duidelijk te maken wat ze nodig had en hoe ze iets wilde
hebben. Toen ze voor het eerst van de psychiatrische
hulphond hoorde op een Amerikaanse website, wist ze het
gelijk; dit is mijn uitweg. Dit is mijn kans om eruit te
komen.
Haar ontmoeting met Vom Falorie
De verzekering vergoedt geen psychiatrische hulphonden.
Hilde heeft dus lang moeten zoeken naar een instelling
die voor haar een hond wilde trainen, maar ook naar
sponsors om financiën te dekken. Stichting Geleidehonden
had niet van de psychiatrische hulphond gehoord en
wilden niet financieren of meehelpen zoeken. Tot Hilde
uiteindelijk bij Vom Falorie terecht kwam. Een
Nederlands bedrijf, sinds kort gevestigd in Duitsland.
Hier werdt meteen gekeken naar de opties, en na enkele
gesprekken werdt er overgegaan tot het trainen van de
Hulphond voor Hilde.
|
--------------------------------------- |
Wat is eigenlijk het precieze verschil tussen een
psychiatrische hulphond en een blindengeleidehond?
Het grootste verschil ligt in de handelingen. Hulphonden
die worden getraind voor iemand met een lichamelijke
beperking (doofheid, blindheid, mensen in een rolstoel)
leren te signaleren, zoals het aangeven van geluiden en
(stop)lichten.
Hulphonden die worden getraind voor een psychiatrisch
patiënt hoeven dit niet te leren. De patiënt weet zelf
waar de lichten en geluiden zijn en heeft hier geen hulp
bij nodig. Wel leren de honden wat te doen in een grote
mensenmassa.
De psychiatrische hulphond moet van huis uit nog iets
extra's meenemen. Dit is het bieden van steun en
zekerheid aan zijn baas. De blindengeleidehond doet dit
in zekere zin ook, maar het draait hier volledig om bij
de psychiatrische hulphond. De hulphond komt in actie
wanneer de baas op straat in paniek raakt en leidt hem
of haar weg van de bron. De psychiatrische hulphond is
erg veel bezig met het in de gaten houden van wat zijn
baas doet en hier reageert hij op.
|
--------------------------------------- |
Wie is Basco?
Basco is niemand minder dan de eerste psychiatrische
hulphond in Nederland en verblijft bij zijn baasje
Hilde. Hij is pas drie, maar dat laat hij niet merken
als hij aan het werk is. Hij is erg waaks en moet
vierentwintig uur per dag alert zijn. Hij is ook erg
trots en beschermend tegenover zijn baasje. Hilde werd
een keer gepest door een groepje jongens, aan wie Basco
heeft laten zien dat hij het hier niet mee eens was.
Basco rende blaffend op ze af. Hij heeft ze niks
aangedaan, behalve dan wat mentale schade. Dus wie weet
volgen de volgende psychiatrische hulphonden sneller dan
we denken.
Hilde is zijn beste vriendin. Wegens ziekte was Hilde
niet in staat de hond uit te laten, dus deed iemand
anders dat voor haar. Later bleek dat Basco eerder zijn
nieuwe begeleider uitliet dan andersom en dat hij, het
moment dat hij vrij was, wegrende. Geschrokken
stuurde de uitlater Hilde een sms'je: 'Je hond is
weggelopen'. Op het moment dat het sms'je aankwam, stond
hij al te blaffen in zijn thuis. Hilde: "Hij hoort bij
mij." Ook is hij niet voor de gek te houden.
Hilde heeft wel eens geprobeerd Basco te prikkelen door
stil te gaan staan en achteruit te deinzen, wat ze
normaal doet bij een aanval. Hij deed niks.
Nu is het niet zo dat Basco dé ideale hond is.
Wanneer hij lekker duf op de grond ligt terwijl baasje
met een goede vriend, vriendin of met haar favoriete
jongste zusje praat, komt hij ook niet makkelijk
overeind. Mocht Hilde in paniek schieten, zal Basco
eerst denken, 'Laat iemand anders dit maar opknappen.'
Gelukkig weet hij wel wie Hilde in zo'n situatie kan
helpen en wie niet.
|
--------------------------------------- |
 Wat is Vom Falorie?
Vom Falorie is in 1984 begonnen als gebruikshondenkennel
waar ze uiterst actief zijn in de africhtingsport tot
verdedigingshond.
Hiermee hebben ze drie keer meegedaan
aan het Wereld Kampioenschap Africhting.
Via connecties zijn ze de blindengeleidehond beginnen te
trainen. Na de aanvraag van Hilde hebben ze de eerste
psychiatrische hulphond van Nederland getraind.
Waarom zijn ze psychiatrische hulphonden
gaan trainen?
In 2009 hebben ze de eerste psychiatrische hulphond
getraind op verzoek van Hilde. Ze vertelde dat ze bij
alle instanties een 'nee' terugkreeg, maar John en
Saskia van Vom Falorie wilden deze uitdaging graag
aannemen.
|
--------------------------------------- |
Wanneer kan een psychiatrische hulphond worden ingezet?
Zie tabel....
Wanneer kan een psychiatrische hulphond
niet worden ingezet?
De psychiatrische hulphond wordt niet ingezet waar hij
niet een leven van een hond kan krijgen. Wanneer de
eigenaar niet realiseert dat hij altijd met een hond te
maken heeft, die ook gevoelens en behoeften heeft, of
geen goede zorg kan bieden, zit er geen goede toekomst
aan te komen voor de hond. Bij bijvoorbeeld een zware
depressie of bij hevige paniekaanvallen wordt de hond
niet ingezet wegens gevaar voor de gezondheid van de
hond.
Hebben ze nog meer psychiatrische
hulphonden in training?
Basco is de eerste psychiatrische hulphond van
Nederland. Momenteel hebben ze er nog eentje in
opleiding.
De vraag naar deze honden is gigantisch.
Saskia: "De Psychiatrische Hulphond zou heel veel mensen
enorm kunnen helpen. De zelfstandigheid wordt veel
groter met deze hulphond, en ook het medicijngebruik
wordt dan vaak veel minder, dankzij de steun van deze
fantastische Hulphond."
Hoe reageren mensen in Hildes dagelijkse omgeving op
Basco?
"Voordat Hilde Basco had, was ze erg onzeker over de
toekomst en leefde ze als het ware van dag naar dag. "Morgen
zien we wel weer" was haar thema. Weinig initiatieven
had ze in die tijd.
Ze had moeite bij ons te wennen. Wie zijn die mensen en
kan ik ze vertrouwen? Het vertrouwen kwam langzaam, maar
zeker.
Ze had veel wisselende stemmingen en kon zeer slecht
slapen. Natuurlijk was ze niet elke dag bij ons, dus we
zagen haar niet continue. Meerkanten was haar plaats,
maar daar word je ook niet echt blij van. Daar leefde ze
in groepsverband en daar was het moeilijk om jezelf meer
zelfstandig te maken.
Toen ze bezig ging na te gaan wat voor mogelijkheden er
zouden zijn voor een hulphond, zag je haar al opbloeien.
Er was weer een toekomst, hoe die dan ook maar mocht
worden, maar er was uitzicht op iets.
Ieder mens wil graag "iemand" zijn; gewaardeerd worden,
mee doen. Dat was voor haar op Meerkanten moeilijk. Maar
zonder Meerkanten ging het ook niet.
Met Basco wel. Natuurlijk was de overgang moeilijk: je
weet niet precies hoe het met de hulphond zal gaan. Maar
Hilde had er vertrouwen in en wilde ervoor gaan. Daar
was moed voor nodig die ze zelf heeft kunnen opbrengen.
Ze had weer een doel voor ogen en daar ging ze voor.
Basco kwam. Natuurlijk is niet alles in een keer okay,
maar de verandering die ze heeft doorgemaakt is geweldig.
Meer zekerheid, meer durf: er is iemand vlak bij me die
mij beschermd. Dat heeft ieder mens nodig, en Hilde
zeker. Ze loop nu winkel in, winkel uit, gaat met de bus
en de trein. Samen met Basco gaat dat hartstikke goed.
Ze heeft heel veel aan zekerheid gewonnen en presenteert
zichzelf beter dan vele andere mensen doen. Ze heeft
veel in zich aan waardevolle talenten. Hoe gaat het
verder?
Er zullen ups en downs zijn, maar minder dan eerst en ze
weet dat ze veel kan. Daar kan ze zich aan vasthouden.
Er is voor Hilde veel te verwerken, maar wij geloven dat
door de tijd zij de geschiedenis meer en meer achter
zich kan laten. Natuurlijk laat ze niet alles zien wat
in haar leeft, maar dat doet niemand. Iedereen heeft
recht op 'een plekje dat niemand kent'.
Zij heeft, zoals iedereen, mensen om haar heen nodig die
haar steunen als ze daarom vraagt. En één van die 'mensen'
is haar trouwe hond Basco.
Groetjes,
Jan en Gerda"Hildes gastouders
 |
