Incontinentie - oorzaken urine
incontinentie hond
WHG Dierenziekenhuis Rotterdam, Pascalweg 4, 3709 JP
Rotterdam;
T 010 – 492 51 51;
www.whgdierenartsen.nl
N.B. De teksten van onze hand-outs worden vervaardigd
aan de hand van niet alleen wetenschappelijke literatuur,
maar ook van onze eigen inzichten op basis van
persoonlijke ervaringen. Daarom kan de informatie voor
een deel afwijken van de gangbare literatuur.
Inleiding
Urine incontinentie is passief of actief urineverlies
buiten de daarvoor bestemde tijd en plaats. Het is een
regelmatig voorkomend probleem bij teven maar wordt ook
bij reuen gezien. Voor u als eigenaar maar ook voor uw
dier is dit vanzelfsprekend een heel vervelende situatie.
Onze huisdieren leven met ons samen en wij nemen deze
klacht dus heel serieus.
 |
Diagnostiek
Het is belangrijk om zorgvuldig met uw dierenarts alles
te bespreken zodat duidelijk wordt hoe en wanneer de
incontinentie ontreedt en of er nog andere symptomen
aanwezig zijn. Belangrijk is het verschil tussen bewust
en onbewust plassen en of het om grote of kleine plassen
gaat. Aan de hand van geslacht en leeftijd van het dier
worden bepaalde oorzaken meer of minder waarschijnlijk.
Daarna volgen een lichamelijk en een neurologisch
onderzoek. De vagina/penis worden uitwendig onderzocht,
de buik wordt nagevoeld op ligging en vulling van de
blaas en de vorm en grootte van de nieren. Bij de reu
wordt de prostaat gecontroleerd en bij de teef de
vagina. Indien sprake is van dysurie (moeizaam plassen)
wordt de hond gekatheteriseerd. Dit wil zeggen dat een
plastic buisje in de plasbuis naar de blaas wordt
geschoven. De urine wordt onderzocht om ziekte van de
urinewegen uit te sluiten. Indien een bacteriële
infectie wordt vermoed kan een bacteriologisch onderzoek
(kweekje) van de urine worden gedaan.
Indien het dier veel drinkt en dus veel plast is
bloedonderzoek noodzakelijk om de oorzaak hiervan te
achterhalen. Bijvoorbeeld nierproblemen kunnen veel
drinken en veel plassen veroorzaken. Aan de hand van de
eerder verkregen informatie kan worden besloten tot een
röntgenfoto of een echo-onderzoek. Dit kan eventueel ook
door middel van contrast zoals bijvoorbeeld lucht nog
meer duidelijkheid verschaffen over de toestand van de
urinewegen. Tijdens een echo van de blaas kan er ook
steriel urine worden afgenomen. Tenslotte kan een
cystoscopie van de blaas plaatsvinden waarbij in de
blaas wordt gekeken met een kleine camera en eventuele
afwijkingen gebiopteerd (stukje weefsel voor onderzoek
afgenomen) kunnen worden.
 |
Wat veroorzaakt incontinentie?
Urine-incontinentie kan worden veroorzaakt door
neurologische en niet neurologische oorzaken Als het
probleem neurologisch is zijn er vaak meer symptomen
zoals een hele volle blaas, ataxie (ongecoördineerd
lopen), parese (zwakte van de ledematen) enz. Aan de
hand van het neurologisch onderzoek wordt dan verder
gezocht naar de lokalisatie en oorzaak van het probleem.
Indien er geen neurologische oorzaak aanwezig is moet
onderscheid worden gemaakt in bewust en onbewust
urineverlies. Onbewust urineverlies wordt veroorzaakt
door een sfincter mechanisme incompetentie (slecht
werkende blaaskringspier), een anatomische afwijking of
een gedeeltelijke obstructie van de urinewegen door
bijvoorbeeld een steentje of een tumor. Een slecht
werkende blaaskringspier is de meest voorkomende oorzaak
van onbewust urineverlies en wordt vaak gezien bij de
gecastreerde teef. Kenmerkend is het wisselend verlies
van urine in tijdens de slaap of in rust.
Urine-incontinentie bij de gecastreerde teef wordt
veroorzaakt door het wegvallen van de oestrogenen(
geslachtshormonen) na castratie. Dit heeft een negatief
effect op de spanning van de urethra (plasbuis). Echter
meerdere factoren dragen hieraan bij zoals de spanning
en lengte van de urethra, overgewicht, ras. Rassen die
meer kans hebben op deze aandoening zijn; de Boxer,
Doberman, Poedel, Teckel, Bobtail, Rottweiler en de
Ierse setter.
Ook de positie van de blaas in de buik speelt hierbij en
rol. Als de blaas verder naar achter in het bekkenkanaal
ligt komt er meer druk op de blaas te staan en kan hij
gaan lekken, de urethra is bij deze dieren ook korter.
Dieren met overgewicht hebben ook meer druk op de blaas
door vet in de buik en als gevolg dezelfde klachten. Bij
teefjes van de grote rassen met overgewicht en/of een
ver naar achteren gelegen blaas is de kans op urine-incontinentie
dus groter dan wanneer dit niet het geval is. Een
röntgenfoto kan hierover uitsluitsel geven.

Een enkele keer komt het ook voor bij jonge dieren soms
in combinatie met aangeboren afwijkingen. Soms verdwijnt
deze klacht na de eerste loopsheid, dit heeft wel als
consequentie dat na castratie deze klacht mogelijk zal
terugkeren.
De meeste aangeboren afwijkingen van de urinewegen
worden vaak al op jonge leeftijd door de fokker of de
nieuwe eigenaar opgemerkt, verder onderzoek naar de
oorzaak is dan geboden.
Bij een totale obstructie van urinewegen zien we dat het
dier helemaal of slechts zeer moeizaam kunne plassen.
Een gedeeltelijke obstructie geeft een zodanige
drukverhoging in de blaas dat deze kan gaan lekken.
Bewust urineverlies betekent dat uw dier dus de houding
een het gedrag van urineren vertoond. Dit kan
veroorzaakt worden door het feit dat de hond door veel
drinken door andere oorzaken zoveel moet plassen dat
deze het niet meer kan ophouden. Ook bijvoorbeeld een
blaasontsteking kan een dermate hoge drang tot plassen
geven dat de hond in huis gaat plassen. Helaas kan ook
een gedragprobleem een rol spelen. In dat geval is een
gedragsconsult bij uw dierenarts erg belangrijk voor het
oplossen van het probleem.
 |
Urini incontinentie - Neurologisch
• ruggenwervel/ruggenmerg aandoeningen
• aangeboren afwijkingen
• trauma
Urini incontinentie - Niet neurologisch
Bewust
• veel drinken / veel plassen door bv nierprobleem
• verhoogde drang door bv blaasontsteking
• gedragsprobleem
Onbewust
• sfincter mechanisme incompetentie
• anatomische afwijkingen
• gedeeltelijke obstructie
 |
Therapie
Gezien het grote aantal oorzaken van urine-incontinentie
is de therapie en prognose dus zeer variabel. Het is van
het grootste belang dat er door gedegen onderzoek en
zorgvuldig overleg met uw dierenarts een juiste diagnose
wordt gesteld zodat u en uw dier zo goed mogelijk kunnen
worden geholpen. Alleen de juiste diagnose leidt tot
succes!
Enkele voorbeelden ter illustratie
Sfincter incompetentie:
o.a. Incurin (oestrogeen), Enurace (efedrine), Propalin
(fenyl-propanolamine-hydrochloride), MacSamuel Zindelijk
(homeopathie)
Veel drinken, veel plassen:
o.a. Nieren: Nierdieet en MacSamuel Nier tonicum (homeopathie).
Suikerziekte: insuline behandeling.
Blaasontsteking
o.a. antibioticum na bacteriologisch onderzoek
Gedragsprobleem
Er zijn o.a. mogelijkheden in de homeopathie voor
onzindelijkheid t.g.v. angst om alleen te zijn (MacSamuel
Alleen zijn) en vreugdeplasjes (Pulsatilla pratensis
D30)
Rugprobleem
o.a. Sopondylose (homeopathie: MacSamuel Wervel S)
Steenvorming
Operatie en steen onderzoek.
Aangeboren afwijkingen
o.a. verkeerd geplaatste ureteren: moet geopereerd
worden.
 |
|