|
Help! Mijn hond heeft ADHD
WHG Dierenziekenhuis Alkmaar, Vondelstaete 500, 1814 HM
Alkmaar, 072-5112133,
www.whgdierenartsen.nl
Auteur: Erwin van Nieuwkoop
www.hgcnoordhollandnoord.nl.
N.B. Deze cliënten hand-out is bedoeld als
ondersteuning van het consult door de dierenarts. De
tekst gaat ervan uit dat uw huisdier al door de
dierenarts is gezien. De adviezen in de hand-out gelden
alleen voor dieren bij wie de diagnose is gesteld. De
informatie dient niet als vervanging van een consult
door de dierenarts! Bedenk bij het lezen dat de
gezondheidssituatie van uw huisdier anders kan zijn dan
in de teksten wordt beschreven. Verder worden al onze
hand-outs vervaardigd aan de hand van niet alleen
wetenschappelijke literatuur, maar ook van onze eigen
inzichten op grond van persoonlijke ervaringen. Daarom
kan de informatie voor een deel afwijken van de gangbare
literatuur.
Heeft u ook zo’n hond? Die de hele dag om u heen
draait, met van alles komt aanzetten, constant tegen u
blaft, als een dwaas het bezoek bespringt? Word je er
soms helemaal gek van? Heel vaak wordt er gezegd dat de
hond ADHD heeft. Maar is dat wel zo?
 Vaak
gaat men er bij drukke honden vanuit dat de aard van het
gedrag erfelijk is aangelegd. Dus er zal wel niks aan te
doen zijn. Maar is dat werkelijk zo? Erfelijk aangelegd
gedrag hoeft zich niet altijd te openbaren in
probleemgedrag. Sterker nog, een slechte omgeving hoeft
er niet altijd toe te leiden dat uw hond probleemgedrag
gaat vertonen.
Vaak is het een combinatie van factoren: een erfelijke
aanleg én een omgeving die de aanleg stimuleert. Beide
factoren kunnen er aan bij dragen tot de ontwikkeling
van bepaald gedrag. Dat kan gewenst, maar ook ongewenst
gedrag zijn. Vaak wordt er met de keuze van een hondje
gekeken naar het karakter van de ouders. Ouders die
beide heel rustig en sociaal zijn, goed gehoorzamen,
zullen wel pups voortbrengen die dat karakter in zich
dragen. Maar als zo’n pup opgroeit in een gezin met
drukke jonge kinderen, waar men zich niet bekommert om
de opvoeding van de hond, kan de hond opgroeien
tot een ongelofelijke dwingeland die zijn weerga niet
kent. Andersom kan echter ook. Een pup met dubieuze
ouders kan in een stabiel gezin met de juiste opvoeding
zich ontwikkelen tot een sociaalvaardige kalme hond waar
men veel plezier aan kan beleven. Voordat men dus een
drukke hond met ADHD betitelt, is het vaak eerst zaak om
het eigen gedrag en die van de directe omgeving eens
onder de loep te houden. Want alles wat daar niet goed,
draagt bij tot druk en ongecontroleerd gedrag van de
hond. En weet je wat het goede nieuws is? Je eigen
gedrag en de omgeving kun je veranderen! En doordat de
omstandigheden veranderen zal het gedrag van de
‘ADHD-hond uiteindelijk ook veranderen.
|
 |
‘ADHD’ kenmerken
Als we het over ADHD-honden hebben zijn dat vaak
ongedisciplineerde honden, die vaak heel overdreven op
schijnbaar lichte prikkels kunnen reageren. Ze houden
constant hun omgeving in de gaten en kunnen zich haast
niet ontspannen. Toch heeft dit vaak niks met ADHD te
maken en liggen er andere oorzaken ten grondslag.
1. De hond heeft niet geleerd zich
aan grenzen te houden. Vaak doordat hij te vroeg uit het
nest is gehaald of met de fles is groot gebracht. Soms
door bepaalde ervaringen uit zijn jeugd.
2. De hond kent wel zijn grenzen,
maar past deze binnen de nieuwe leefomgeving niet toe,
omdat het hem iets heel prettigs oplevert. Vaak wordt
dit gedrag onbewust, maar heel doeltreffend gestimuleerd
doordat wij er constant aandacht aan schenken. Honden
herhalen gedrag waar ze succes mee hebben, waardoor het
gedrag in hevigheid en frequentie toeneemt.
3. De hond is door aangeboren,
fysieke ‘afwijkingen’ niet instaat om in de juiste
proporties te reageren. Oorzaken kunnen zijn:
• De hersenen kunnen de betekenis van de prikkel niet
goed inschatten, waardoor de hond op elke prikkel heftig
reageert. Ook als het om onbelangrijke prikkels gaat die
genegeerd hadden kunnen worden.
• De hersenen de prikkels wel op de juiste manier kunnen
waarnemen en verwerken, maar de reactie op de informatie
overdreven wordt.
• De hersenen overgevoelig zijn voor prikkels, waardoor
ze normale prikkels heel heftig waarnemen. Hierdoor zal
de hond zeer heftig, maar volgens de inschatting van de
hersenen, passend reageren.
|
|
Is uw hond aangeboren overactief?
Bij aangeboren overactivteit zien we vaak een aantal
verschillende symptomen. Zeer regelmatig herkent u
meerdere van deze symptomen bij uw hond.
• De hond heeft geen remming op zijn bijtgedrag. Men
ziet dit gedrag al als de hond nog pup is. Hij is
ongeremd en bijt tijdens spelletjes steeds harder.
• Hij heeft tijdens spelletjes geen controle over zijn
lijf. Hij speelt te hard en is niet te stoppen.
• Hij reageert overgevoelig op (reeds bekende) prikkels
uit zijn omgeving.
• Hij verkeert in een constante staat van opwinding en
komt zelden echt tot rust.
• Heeft eetstoornissen als overmatig eten en
‘uitgehongerd’ schrokken.
• Kunnen tijdens het spel vaak het speeltje niet
loslaten, terwijl ze geen prooinijd vertonen.
• Soms reageren ze overdreven op pijnprikkels of nemen
die juist niet waar.
• Soms vertoont deze hond ook periodieke
slaapstoornissen.
• Doordat ze geen zelfbeheersing hebben, communiceren ze
slecht met soortgenoten. Ze ‘spelen’ vaak zo asociaal
dat het lijkt alsof er iets is misgegaan tijdens de
socialisatieperiode, terwijl dat niet zo is.
Het gedrag ontstaat doordat de hersenen niet instaat
zijn om op een nieuwe prikkel daarbij behorend passend
gedrag te ontwikkelen. Hierdoor blijft elke bekende
prikkel nieuw en zal er geen gewenning optreden.
Hierdoor blijft de hond constant heftig op prikkels
reageren. Ook in het gedrag naar andere honden ontstaat
geen gewenning en blijft hij asociaal. Menig eigenaar
zal hem uit de buurt van andere honden, waardoor het
gedrag steeds heftiger wordt en kan uiten in
angstagressief gedrag.
|
|
Is er wat aan te doen?
Honden die aangeboren overactief zijn zijn vaak heel
moeilijk te trainen. Als het al lukt dan is vaak
ondersteunende medicatie noodzakelijk. Gelukkig blijkt
dat de meeste honden met overactief gedrag niet te
voldoen aan bovenstaande profielschets. Bij honden die
overactief zijn geworden omdat hun omgeving dat, vaak
onbedoeld, gestimuleerd heeft, is vaak meer en sneller
resultaat te behalen. We noemen zo’n hond
‘geconditioneerd overactief’.
|
|
Wat te doen met een ‘overactief
geconditioneerde hond’?
Het is zaak om deze honden wat meer zelfdiscipline bij
te brengen. Als ze meer controle over zich zelf hebben
is er veel bereikt in hun gedrag. Om het ongewenste
gedrag om te buigen naar een gewenste vorm zult u aan
twee voorwaarden moeten voldoen.
1. Ontneem de hond elke vorm van
succes met zijn oude gedrag door het compleet te negeren.
Uw gemopper is ook aandacht. Niet meer doen. Negeer hem
of loop gewoon weg.
2. Leer hem in kleine stapjes welk
gedrag u wel van hem verlangt. Heel lang hebben wij
gedacht dat wij ongewenst gedrag konden uitbannen door
te straffen, terwijl het juist veel logischer en
makkelijker is om hem aan te leren wat wij wel van hem
verlangen. Aanleren is veel makkelijker dan afleren.
Een prachtige manier om grenzen aan te geven is spel.
Spel is de manier om uw hond zonder dwang te leren wat u
grenzen zijn. Hoe? Door consequenties aan zijn gedrag te
binden. Leer hem de spelregels van het spel. Gaat hij
over de schreef? Dan breekt u het spel af en loopt u
gewoon weg. Vooral de hond die graag speelt, zal hij
snel ander gedrag gaan vertonen. Waarom? Omdat u anders
niet meer meedoet. Tijdens een trekspelletje
‘perongeluk’ in uw vingers bijten? Tegen u opspringen?
In uw kleding happen? Blaffen etc. In al deze gevallen
breekt u het spel af! U ontneemt hem hiermee elke vorm
van succes. U zult hem echter ook moeten leren wat u wel
van hem verlangt. Leg de lat tijdens het aanleren van
nieuw gedrag vooral niet te hoog. U moet uw einddoel
zien als het leren van de tafel van zestien. Als u deze
wilt leren zult u toch minimaal de tafel van één moeten
kennen. Dat werkt bij honden ook zo. Begin op een niveau
wat hij nog wel aankan. Beloon elke stap in de goede
richting. Pas als de hond een bepaald niveau goed kan,
gaat u uw norm een klein beetje verhogen. Hierdoor is
het voor u, maar ook voor de hond, telkens mogelijk om
een succesje te behalen. Leren blijft hierdoor leuk.
Uiteindelijk hebben alle oefeningen maar één doel: de
hond leren zich te concentreren, waardoor hij gepast kan
reageren op blijdschap zonder geremd te zijn. Door het
stressniveau laag te houden, kan een hond heel snel
leren. Er is echter één valkuil. WIJZELF! Wij mensen
zijn ‘gewoonte dieren’. Vaak als het een stuk beter met
de hond gaat, vallen wij terug in ons eigen oude gedrag.
Hierdoor gaat de hond weer als van oudsher reageren. Het
is heel belangrijk om uw eigen gedrag goed tegen het
daglicht te houden. Vaak is het raadzaam om met de hulp
van een professionele gedragstherapeut of hondenschool
in te roepen. Zij kunnen u helpen om te slagen in uw
doelstellingen.
Wilt u meer informatie neemt u dan contact op met onze
praktijk.
|
|
|
