|
Wat is probleemgedrag?
Wat wij mensen als probleemgedrag beschouwen is voor de
hond meestal gewoon en natuurlijk gedrag. Probleemgedrag
bij honden is dan ook gedrag dat wij mensen als storend
ervaren, voor de hond zelf hoeft het niet altijd een
probleem te zijn. Het met veel lawaai verdedigen van
zijn territorium (een volkomen natuurlijk gedrag) wordt
bij een boerderijhond meestal als gewenst ervaren, maar
bij een hond in een flat als storend gedrag ondervonden.
Wat wel of niet als probleemgedrag wordt ervaren, ligt
dus aan wat de mensen van de honden verwachten.
Oplossen:
Veel honden worden naar het dierenasiel gebracht
omdat de hond gedragsproblemen zou hebben. Honden
herplaatsen verhelpt het probleem niet. Gedragsproblemen
bij honden kan met ook zelf oplossen, al dan niet met
een hondendeskundige. Men kan de hond voor elk ongewenst
gedrag gaan straffen, hiermee kan men soms de uiterlijke
gedragingen wegnemen (symptoombestrijding), maar het
Probleem wordt voor de hond niet opgelost. Een hond die
reageert op vuurwerk omdat hij daarvoor bang is, kan men
gaan straffen. Als men maar hard genoeg straft zal de
hond zijn niet meer reageren op het vuurwerk, maar de
angst voor het vuurwerk is daarmee voor de hond niet
weggenomen, sterker nog, de angst voor het vuurwerk zal
alleen nog maar toenemen. Straffen zal ook leiden tot
overmatige stress bij de hond en in veel gevallen zal
het ook tot agressie leiden. Om probleemgedrag op te
lossen moet men eerst zien te achterhalen wat de
veroorzaker (prikkel) van het probleem is. Bij vuurwerk
is angst de oorzaak, men moet dan de angst proberen weg
te halen door de hond langzaam aan het vuurwerk te laten
wennen. Probleemgedrag lost men op door de oorzaak van
het probleem weg te halen, niet door het gedrag met
straf te onderdrukken.
Het is onmogelijk om hier alle mogelijke vormen van
probleemgedrag hier te behandelen, daarom behandel ik de
meest voorkomende therapiemethodes. Hiermee kan men de
meeste problemen (al dan niet met een ervaren
gedragstherapeut) oplossen. Voordat ik de therapieën
behandel, begin ik met de mogelijke oorzaken van het
probleemgedrag. Want als men de oorzaak weet, is het
makkelijker het probleem op te lossen.
|
|
| |
|
Oorzaken van het probleemgedrag |
Lichamelijke oorzaken:
Vaak wordt het over het hoofd gezien, maar
probleemgedrag kan veroorzaakt worden door lichamelijke
klachten. Een hond die ergens pijn heeft kan bij
aanraking agressief gaan reageren, dit is voor hem de
enige manier om te voorkomen dat men aan de zere plek
komt. Een slechtziende of blinde hond kan aanraking met
agressie gaan reageren doordat hij het eventuele gevaar
niet ziet aankomen, hetzelfde geldt voor een dove honden,
zij horen het eventuele gevaar niet aankomen.
Onzindelijkheid bij honden kan veroorzaakt worden door
onder andere suikerziekte, baarmoederontsteking,
blaasontsteking, nier-en/of leverfalen, ook na
sterilisatie kan bij een teef incontinentie optreden.
Als een pup maar niet zindelijk wil worden, moet men er
rekening mee houden dat er een medische oorzaak kan
hebben. Ouderdom kan ook tot gedragsverandering leiden,
net als bij mensen. Een hond kan bepaalde commando's
gaan vergeten, de weg niet meer vinden enz. Hier is niet
veel aan te doen, alleen een beetje begrip gaan tonen.
Ook hormonen kunnen voor gedragsverandering zorgen, een
loopse teef kan tijdelijk minder goed gaan luisteren
naar de eigenaar, ze kan ook slomer worden. Na de
loopsheid kan een teef schijnzwanger worden. Reuen
kunnen weg gaan lopen bij het ruiken van een loopse teef.
In de puberteit beginnen reuen reukvlagen uit te zetten.
Soms kan castratie of sterilisatie een oplossing zijn,
maar dit is lang niet altijd het geval. Hier kom ik
later op terug. Denkt men dat de oorzaak van probleem
gedrag een medisch Probleem kan zijn, of twijfelt men
daaraan, ga dan even bij de dierenarts aan.
|
|
Erfelijke aanleg:
Veel gedrag is erfelijk bepaald, zo zullen
terriërs de neiging hebben om veel te graven omdat ze
van oorsprong gefokt zijn om in holen te jagen.
Waakhonden zullen hun territorium met veel verve
verdedigen, wat gepaard kan gaan met veel
geluidsoverlast of zelfs (territorium)argressie.
Werkhonden zullen als er weinig met hun ondernomen wordt
hyperactief worden en kunnen uit verveling dingen gaan
slopen. Als men een hond gaat aanschaffen is het
belangrijk ook met de raseigenschappen rekening te
houden. Informatie over rashonden kan men krijgen bij de
rasverenigingen. Maar ook individueel hebben honden net
als mensen verschillende karaktereigenschappen.
|
|
Slechte socialisatie:
In de eerste levensjaren van de hond is het
belangrijk dat de hond goed gesocialiseerd wordt.
Gebeurt dit niet of onvoldoende dan zal de hond angst
gaan ontwikkelen voor mensen, dieren of dingen waar hij
in die periode nog geen kennis mee heeft gemaakt. Helaas
is het dan moeilijk of zelfs onmogelijk dit
probleemgedrag op te lossen. Belangrijk is dus dat de
hond zowel bij de fokker als bij de eigenaar een goede
socialisatie krijgt. Let daarom goed op bij welke fokker
je de hond koopt, broodfokkers hebben of nemen meestal
niet de tijd om een hond goed te socialiseren. Pups
horen bij de fokker niet ergens achteraf in een schuur
te worden gehouden, zij horen in een huislijke omgeving
op te groeien.
|
|
Traumatische ervaring:
Schokkende gebeurtenissen kunnen zorgen dat de
hond altijd angstig blijft voor de prikkel die deze
slechte ervaring heeft veroorzaakt. De hond zal proberen
deze gebeurtenissen te gaan ontwijken. Als dat niet lukt,
kan de hond angstagressie gaan vertonen. Het gedrag van
de hond kan ook bestaan uit piepen, janken, blaffen en
huilen. Er worden ook veel stresssignalen getoond.
Mensen kunnen zorgen dat de hond een traumatische
ervaring krijgt, door als de hond ergens an schrikt de
hond te gaan troosten. Hiermee bevestigt men dat de hond
een goede reden had om te schrikken.
|
|
Conditionering:
De eigenaar beloont onacceptabel gedrag van de
hond. Dit kan onbewust gebeuren. Een hond die er op uit
is via zijn gedrag aandacht te krijgen en gestraft wordt,
krijgt op die manier ook aandacht en wordt dus onbedoeld
beloond. Als men de hond etensrestjes geeft, kan dit
leiden tot bedelgedrag aan tafel. Soms kan het ook zijn
dat de hond zichzelf beloond met zijn eigen gedrag, wat
dan ook een reden zal zijn om dit gedrag te herhalen.
Als de hond bijvoorbeeld (per ongeluk) een vuilnisemmer
omgooit en daar wat lekkers in vindt, is de kans groot
dat dit gedrag herhaald wordt. Het knagen aan voorwerpen
kan ook zelfbelonend werken, dit omdat het oor de hond
ontspannend werkt. De hond kan dit ook doen om zijn
verveling te verdrijven.
Te sterke
eigenaar-hond binding:
De hond is niet zelfstandig genoeg en te
sterk aan de eigenaar gehecht. Deze hond kan niet zonder
problemen alleen gelaten worden.
Territoriumdrift:
Bijna alle honden hebben wel min of meer een
territoriumdrift. Al kan de hoedanigheid bij elk ras of
individu erg verschillen. Waakhonden zijn er van
oorsprong op gefokt om hun grondgebied te verdedigen,
daardoor hebben zij een erg sterkt territoriumdrift. Het
uitzetten van reukvlagen hoort hier ook bij.
Verstoorde dominantie
verhouding:
Dit is misschien wel de meest gehoorde kreet in
de hondenwereld: je hond is dominant, je hebt geen
leiding over je hond! Omdat dit een groot misverstand is
heb ik hierover een apart hoofdstuk over geschreven.
Dit waren globaal de meest voorkomende oorzaken van
probleemgedrag, helaas is het niet altijd even goed
mogelijk (bijvoorbeeld omdat men de geschiedenis van de
hond niet kent) om de oorzaak te achterhalen. Door het
gedrag van de hond goed te observeren kan men in de
meeste gevallen wel tot een goede therapie komen.
|
